Jak unieważnienie kredytu frankowego zmienia życie kredytobiorcy?

W latach 2005–2008 polskie banki masowo udzielały kredytów hipotecznych indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego (CHF). Początkowo atrakcyjne warunki, takie jak niższe oprocentowanie, przyciągały wielu kredytobiorców. Jednak z czasem, w wyniku znacznego wzrostu kursu CHF, raty kredytów gwałtownie wzrosły, prowadząc do poważnych problemów finansowych wielu rodzin. Według danych z czerwca 2024 roku, liczba aktywnych kredytów frankowych wynosiła około 252,7 tys., co stanowiło spadek w porównaniu z latami poprzednimi, ale nadal stanowiło istotny problem społeczno-ekonomiczny.

W obliczu rosnących obciążeń finansowych, wielu kredytobiorców zaczęło kwestionować legalność zawartych umów kredytowych, wskazując na obecność klauzul abuzywnych (niedozwolonych). W rezultacie, liczba pozwów sądowych przeciwko bankom systematycznie rosła.

Unieważnienie umowy kredytu frankowego – co to oznacza i na jakich podstawach prawnych się opiera?

Unieważnienie umowy kredytowej to stwierdzenie przez sąd, że zawarta umowa jest nieważna od samego początku (ex tunc), co oznacza, że traktuje się ją tak, jakby nigdy nie została zawarta. W kontekście kredytów frankowych, unieważnienie umowy prowadzi do konieczności wzajemnego rozliczenia się stron: bank zobowiązany jest zwrócić kredytobiorcy wszystkie wpłacone przez niego środki (raty kapitałowo-odsetkowe, prowizje, opłaty), natomiast kredytobiorca musi zwrócić bankowi kwotę udzielonego kapitału.

Podstawy prawne unieważnienia, w tym klauzule abuzywne i ich wpływ na nieważność umowy:

Podstawą prawną unieważnienia umowy kredytowej są przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące nieważności czynności prawnych oraz przepisy chroniące konsumentów przed nieuczciwymi warunkami umownymi. Klauzule abuzywne (niedozwolone) to postanowienia umowne, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. W przypadku kredytów frankowych, do takich klauzul zalicza się m.in. postanowienia pozwalające bankom na jednostronne ustalanie kursu waluty, według którego przeliczane są raty kredytu, co prowadzi do nieprzewidywalności wysokości zobowiązań kredytobiorcy.​

Stwierdzenie przez sąd, że umowa zawiera klauzule abuzywne, skutkuje ich bezskutecznością wobec konsumenta. Jeśli usunięcie tych klauzul powoduje, że umowa nie może być dalej wykonywana, sąd może orzec o jej unieważnieniu w całości.

Więcej o klauzulach abuzywnych pisaliśmy w artykule -> Klauzule abuzywne w kredytach frankowych – jak je rozpoznać?

Krok po kroku: Jak przebiega procedura unieważnienia kredytu frankowego?

Analiza umowy kredytowej pod kątem klauzul niedozwolonych

Pierwszym krokiem w procesie unieważnienia kredytu frankowego jest dokładna analiza umowy kredytowej w celu wykrycia klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych postanowień, które mogły naruszać prawa konsumenta. Kluczowe kwestie poddawane analizie to m.in:

• Mechanizm przeliczeniowy – czy bank jednostronnie ustalał kurs wymiany CHF i czy kredytobiorca nie miał wpływu na sposób jego ustalania.
• Brak transparentności warunków umowy – np. niejasne zasady naliczania odsetek czy brak informacji o rzeczywistych kosztach kredytu.
• Obciążenie ryzykiem walutowym wyłącznie kredytobiorcy – jeśli kredytobiorca ponosił całkowitą odpowiedzialność za zmiany kursu CHF, co znacząco wpływało na wysokość rat.

Jeśli analiza potwierdzi, że umowa zawierała klauzule abuzywne, kredytobiorca ma podstawy do wszczęcia procedury unieważnienia umowy.

Postępowanie reklamacyjne wobec banku

Zanim sprawa trafi do sądu, warto podjąć próbę rozwiązania sporu bez konieczności wchodzenia na drogę sądową. Można to zrobić poprzez złożenie reklamacji do banku, w której kredytobiorca powołuje się na wykryte klauzule niedozwolone i wnosi o unieważnienie umowy lub jej odfrankowienie (tj. przewalutowanie kredytu na złotówki i usunięcie ryzyka walutowego).

Elementy reklamacji:

• Wskazanie, które postanowienia umowy są niedozwolone.
• Podstawy prawne – powołanie się na orzecznictwo TSUE oraz wyroki polskich sądów dotyczące podobnych spraw.
• Żądanie unieważnienia umowy lub innego rozwiązania korzystnego dla kredytobiorcy.

W praktyce banki rzadko uznają reklamacje kredytobiorców, dlatego zwykle kolejnym krokiem jest pozew sądowy.

Złożenie pozwu przeciwko bankowi i przebieg procesu sądowego

Jeśli bank nie uzna reklamacji, kredytobiorca może złożyć pozew do sądu o unieważnienie umowy kredytowej. Proces ten składa się z kilku etapów:

1. Złożenie pozwu – kredytobiorca (zwykle reprezentowany przez kancelarię frankową) składa pozew do sądu wraz z dowodami na abuzywność postanowień umowy.
2. Postępowanie dowodowe – bank i kredytobiorca przedstawiają swoje argumenty. W tej fazie sąd może powołać biegłych, np. z zakresu finansów, by ocenić skutki ekonomiczne umowy.
3. Rozprawy sądowe – w większości przypadków proces trwa od 12 do 36 miesięcy, w zależności od obłożenia sądów i skomplikowania sprawy.
4. Wyrok – sąd może unieważnić umowę w całości lub częściowo, np. poprzez jej odfrankowienie.

Obecnie większość wyroków w sprawach frankowych jest korzystna dla kredytobiorców, a linia orzecznicza jest coraz bardziej jednolita.

Możliwość zabezpieczenia roszczeń na czas trwania procesu

Ponieważ proces sądowy może trwać kilka lat, wielu kredytobiorców składa wniosek o zabezpieczenie roszczeń, aby na czas trwania sprawy wstrzymać obowiązek spłaty rat kredytu. Jeśli sąd przychyli się do wniosku, kredytobiorca może przestać płacić raty kredytu do momentu wydania wyroku, bez ryzyka wypowiedzenia umowy przez bank.

Aby uzyskać zabezpieczenie, należy wykazać m.in.:

• Silne podstawy prawne do unieważnienia umowy.
• Znaczne obciążenie finansowe wynikające z dalszej spłaty kredytu w CHF.
• Ryzyko przedłużającego się procesu, co mogłoby negatywnie wpłynąć na sytuację kredytobiorcy.

W ostatnich latach sądy coraz częściej udzielają zabezpieczeń na korzyść frankowiczów, co pozwala im wstrzymać spłatę kredytu na czas procesu.

Skutki unieważnienia kredytu frankowego – co zyskuje kredytobiorca?

Unieważnienie umowy kredytu frankowego ma istotne konsekwencje finansowe i prawne dla kredytobiorcy. Po prawomocnym wyroku stwierdzającym nieważność umowy, strony muszą dokonać wzajemnego rozliczenia, a kredytobiorca zostaje uwolniony od zobowiązań wynikających z kredytu.

Skutki finansowe

Zwrot wpłaconych środków przez bank

Gdy umowa kredytowa zostaje uznana za nieważną, bank musi zwrócić kredytobiorcy wszystkie wpłacone przez niego środki. Oznacza to odzyskanie:

• rat kapitałowych i odsetkowych,
• opłat dodatkowych (np. prowizji, składek na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego),
• ewentualnych nadpłat wynikających z niekorzystnych przeliczeń kursowych.

Obowiązek zwrotu kapitału przez kredytobiorcę

Z drugiej strony, kredytobiorca musi oddać bankowi kapitał kredytu, czyli dokładnie taką kwotę, jaką otrzymał w ramach umowy (bez odsetek i marż banku).

Możliwość nadpłaty na korzyść kredytobiorcy

W wielu przypadkach kredytobiorcy przez lata wpłacili na konto banku więcej pieniędzy, niż wynosił udzielony kapitał. W takiej sytuacji, to bank staje się dłużnikiem i powinien zwrócić nadpłaconą kwotę kredytobiorcy.

Brak dalszego zobowiązania do spłaty kredytu

Po unieważnieniu umowy kredytobiorca przestaje być zobowiązany do spłacania kolejnych rat kredytowych, co prowadzi do znaczącej poprawy jego sytuacji finansowej.

Skutki prawne

Uwolnienie nieruchomości od obciążenia hipotecznego

Po unieważnieniu kredytu, bank traci podstawę prawną do ustanowienia hipoteki na nieruchomości kredytobiorcy. W efekcie:

• bank musi usunąć wpis o hipotece z księgi wieczystej,
• nieruchomość staje się w pełni własnością kredytobiorcy, wolna od jakichkolwiek zobowiązań kredytowych.

Poprawa zdolności kredytowej

Po zakończeniu procesu unieważnienia, kredytobiorca odzyskuje pełną zdolność kredytową, ponieważ jego historia kredytowa nie jest już obciążona wysokim zobowiązaniem walutowym. Oznacza to:

• większe szanse na uzyskanie nowego kredytu (np. na zakup nowej nieruchomości),
• wyższą ocenę scoringową w bankach,
• większą stabilność finansową i brak ryzyka walutowego.

Unieważnienie kredytu frankowego – jakie ryzyka i wyzwania czekają na kredytobiorcę?

Chociaż unieważnienie kredytu frankowego niesie ze sobą wiele korzyści dla kredytobiorcy, proces ten nie jest pozbawiony wyzwań i potencjalnych ryzyk. Przed podjęciem decyzji warto wziąć pod uwagę następujące czynniki:

Długi czas trwania procesu sądowego

Średni czas trwania spraw frankowych wynosi od 2 do 3 lat, a w niektórych przypadkach może być jeszcze dłuższy. Wpływa na to kilka czynników:

• obciążenie sądów dużą liczbą spraw frankowych,
• konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego, w tym przesłuchań świadków i biegłych,
• możliwość apelacji składanej przez bank po niekorzystnym dla niego wyroku.

Warto mieć na uwadze, że sprawy prowadzone w sądach apelacyjnych mogą przedłużyć cały proces o dodatkowe kilkanaście miesięcy.

Co można zrobić?

• Warto skorzystać z doświadczonej kancelarii frankowej, która może skutecznie przyspieszyć przebieg procesu.
• Można również wnioskować o zabezpieczenie roszczeń, co pozwoli wstrzymać spłatę kredytu na czas trwania postępowania.

Koszty związane z postępowaniem sądowym i obsługą prawną

Decyzja o pozwaniu banku wiąże się z pewnymi kosztami, które kredytobiorca musi ponieść na różnych etapach procesu:

Opłaty sądowe i dodatkowe koszty:

• Opłata sądowa od pozwu – zazwyczaj wynosi 5% wartości przedmiotu sporu, ale nie więcej niż 1 000 zł w sprawach konsumenckich.
• Koszty pełnomocnika prawnego – kancelarie frankowe często pobierają honorarium wstępne + wynagrodzenie prowizyjne od wygranej.
• Koszty opinii biegłych – w niektórych sprawach sąd może powołać biegłego, co wiąże się z dodatkowymi wydatkami (od 1 000 do 5 000 zł).

Jak zminimalizować ryzyko finansowe?

• Warto wybrać kancelarię, która oferuje rozliczenie prowizyjne, czyli pobiera wynagrodzenie dopiero po wygranej sprawie.
• Można ubiegać się o zwrot kosztów procesu od banku w przypadku korzystnego wyroku.

Możliwość konieczności jednorazowego zwrotu pozostałego kapitału kredytu

W przypadku wygranej, sąd stwierdza nieważność umowy, co oznacza, że kredytobiorca musi zwrócić bankowi kwotę kapitału otrzymanego w ramach kredytu. Może to stanowić znaczne obciążenie finansowe, szczególnie jeśli kredytobiorca nie dysponuje tak dużą sumą pieniędzy.

Przykładowo:

• Jeśli kredytobiorca wziął 300 000 zł kredytu, a spłacił już 250 000 zł, musi zwrócić bankowi brakującą kwotę – czyli 50 000 zł.
• Jeśli jednak spłacił już więcej, niż wynosił kapitał kredytu, to bank musi mu zwrócić nadpłatę.

Jak przygotować się na ten scenariusz?

• Można negocjować rozłożenie zwrotu kapitału na raty.
• Po wygranej sprawie warto sprawdzić możliwość refinansowania zobowiązania poprzez nowy kredyt złotówkowy na korzystnych warunkach.
• Część kredytobiorców decyduje się na wykorzystanie oszczędności lub sprzedaż nieruchomości jako sposób na rozliczenie z bankiem.

Rola profesjonalnej pomocy prawnej w unieważnieniu kredytu frankowego

Proces unieważnienia umowy kredytowej to skomplikowana procedura prawna, wymagająca znajomości przepisów, orzecznictwa oraz argumentacji, która zwiększa szanse na korzystne rozstrzygnięcie. Dlatego wsparcie wyspecjalizowanej kancelarii frankowej jest kluczowe dla powodzenia sprawy.

Dlaczego warto skorzystać z usług wyspecjalizowanej kancelarii frankowej?

Unieważnienie kredytu frankowego to nie tylko złożenie pozwu – to wieloetapowy proces, który obejmuje analizę umowy, negocjacje z bankiem, postępowanie sądowe oraz wzajemne rozliczenie stron po wygranej sprawie.

Korzyści płynące ze wsparcia profesjonalistów:

• Doświadczenie w prowadzeniu spraw frankowych – wyspecjalizowane kancelarie znają mechanizmy stosowane przez banki oraz argumentację, która działa w sądach.
• Znajomość aktualnego orzecznictwa – prawnicy monitorują najnowsze wyroki TSUE i polskich sądów, co pozwala skutecznie argumentować w sprawie klienta.
• Pomoc w zabezpieczeniu roszczeń – kancelaria może pomóc uzyskać czasowe zawieszenie spłaty rat na czas procesu.

Czy można prowadzić sprawę samodzielnie?

Teoretycznie tak, ale w praktyce samodzielne działanie znacząco obniża szanse na wygraną. Banki dysponują rozbudowanymi zespołami prawników, którzy skutecznie bronią swoich interesów, dlatego kluczowe jest posiadanie odpowiedniego wsparcia eksperckiego.

Unieważnienie kredytu frankowego – pierwszy krok do finansowej wolności

Unieważnienie kredytu frankowego to realna szansa na poprawę Twojej sytuacji finansowej i uwolnienie się od toksycznego zadłużenia. Nie pozwól, aby niekorzystna umowa kredytowa nadal obciążała Twoje finanse i przyszłość!

Skontaktuj się z ekspertami i sprawdź, czy możesz unieważnić swój kredyt!

• Bezpłatna analiza Twojej umowy kredytowej.
• Sprawdzone strategie, które zwiększają szanse na wygraną.
• Profesjonalna reprezentacja w sądzie – nie musisz walczyć z bankiem samodzielnie.

Nie czekaj – im szybciej podejmiesz działanie, tym szybciej odzyskasz swoje pieniądze i spokój!

Skontaktuj się z nami już dziś i dowiedz się, jak możemy Ci pomóc!